Θέση Ιδρύματος Λαόνα για πυρόλυση ελαστικών
Το Ίδρυμα Λαόνα είναι κάθετα εναντίον της λειτουργίας μονάδας πυρόλυσης ελαστικών στον Ύψωνα, ή οπουδήποτε αλλού στην Κύπρο. Η θέση μας βασίζεται στις πραγματικότητες του τόπου, στο ενεργειακό ισοζύγιο της πυρόλυσης ελαστικών, στις αρχές της ΕΕ και στη κοινή λογική.
Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, το 2018 είναι το τελευταίο έτος αναφοράς διαχείρισης ελαστικών. Περιμαζεύτηκαν 7,560 τόνοι ελαστικών και έγινε ανάκτηση ενέργειας από 7,560 τόνους ελαστικών, δηλαδή 100%. Αφού λοιπόν οι περιβαλλοντικές μας ανάγκες καλύπτονται από υπάρχουσες υποδομές, σε τι ωφελεί τον τόπο μας η Μονάδα Πυρόλυσης; Μάλλον για να εξυπηρετηθούν οι περιβαλλοντικές ανάγκες άλλων χωρών και φυσικά με το αζημίωτο για τους εμπλεκόμενους.
Μονάδες πυρόλυσης ελαστικών έχουν αρνητικό ισοζύγιο (negative footprint) από πλευράς ενέργειας. Δηλαδή, η ενέργεια που παράγεται είναι ίση, ή, λιγότερη από την ενέργεια που εισάγεται στο σύστημα. Όπως καταλαβαίνουμε, θα παραχθεί αρκετή ενέργεια για όλες τις ανάγκες της μονάδας πυρόλυσης, αλλά τίποτα περισσότερο. Η παραγωγή “ανανεώσιμης“ ενέργειας που θα εμπλουτίσει και θα διαφοροποιήσει το ενεργειακό ισοζύγιο της Κύπρου, είναι ένας μύθος. Δεν θα προσφέρει ούτε μία κιλοβατώρα στο ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου. Ενεργειακά μιλώντας, ο μόνος λόγος λειτουργίας της μονάδας είναι η παραγωγή ενέργειας για την λειτουργία της μονάδας. Η οικονομική βιωσιμότητα της μονάδας δεν έγκειται στην παραγωγή και πώληση ενέργειας. Έγκειται στα τέλη διαχείρισης αποβλήτων που θα εισπράττει από τον “Ευρωπαίο ρυπαίνοντα”, τα οποία στην Ευρώπη χρεώνονται με μέσο όρο 220 €/τόνο. Με την ετήσια εισαγωγή 80,000 τόνων ελαστικών από άλλες χώρες, η μονάδα στον Ύψωνα θα έχει εισόδημα 17,600,000 €/χρόνο. Δηλαδή, για να είναι βιώσιμη η μονάδα πυρόλυσης πρέπει να εισαγάγει μαζικές ποσότητες ξένων αποβλήτων στην Κύπρο.
Αν όμως αποδεχτούμε ότι η μονάδα πυρόλυσης είναι περιβαλλοντικά ωφέλιμη για άλλες χώρες (και όχι για την Κύπρο), και ότι η βιωσιμότητα της έγκειται στο ότι εισάγουμε και διαχειριζόμαστε ξένα απόβλητα (και όχι Κυπριακά απόβλητα), τότε γιατί να μην εισαγάγουμε και άλλα απόβλητα για διαχείριση στην Κύπρο? Γιατί όχι λυματολάσπη, πλαστικά απόβλητα, ο κατάλογος είναι μακρύς. Αν ανοιχτούν οι πύλες για ένα είδος απόβλητου πως θα κρατηθούν άλλα απόβλητα έξω? Με ποια δικαιολογία και μέχρι πότε; Αν ξεκινήσουμε τώρα με εισαγωγή ελαστικών αποβλήτων, πως μπορούμε να προνοήσουμε για τις πολιτικές αποφάσεις μιας άλλης, μελλοντικής κυβέρνησης που θα βασιστεί στο προηγούμενο που συζητούμε;
Η Αρχή της Εγγύτητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημαίνει ότι τα απόβλητα πρέπει να οδηγούνται, σε μία από τις πλησιέστερες εγκεκριμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας ή/και διάθεσης, εφ’ όσον αυτό είναι περιβαλλοντικά αποδεκτό και οικονομικά εφικτό. Αναλογιστείτε τον περιβαλλοντικό φόρτο για την μεταφορά 80000 τόνων ελαστικών από την χώρα παραγωγής, με τραίνο, ή φορτηγά σε λιμάνι, από εκεί με πλοίο στην Κύπρο και με φορτηγά στον Ύψωνα. Η Αρχή της Εγγύτητας έχει υιοθετηθεί στους περί Αποβλήτων Νόμους του 2011-2014. Η εξαγωγή ελαστικών αποβλήτων από χώρες της ηπειρωτικής ΕΕ στην Κύπρο, κι όχι σε γειτονικές χώρες με εδαφική εγγύτητα, παραβιάζει Ευρωπαϊκές και Κυπριακές αρχές.
Η αρχή της κοινής λογικής λέει ότι αν η πυρόλυση είναι οικονομικά βιώσιμη, είναι περιβαλλοντικά φιλική μέθοδος, είναι πηγή ανανεώσιμης ενέργειας και συμβάλλει στο ενεργειακό ισοζύγιο μιας χώρας, δημιουργεί θέσεις εργασίας και είναι απόλυτα ασφαλής, τότε γιατί δεν εφαρμόζεται παντού στις χώρες που παράγουν εκατοντάδες χιλιάδες τόνους ελαστικών αποβλήτων ετησίως; Είναι ανόητοι οι Ευρωπαίοι; Αρνούνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διώχνουν λεφτά, διώχνουν θέσεις εργασίας, μόνο και μόνο για να προικίσουν την Κύπρο με τα ελαστικά τους απόβλητα;
Πρέπει να σκεφτούμε. Τι κερδίζουμε σαν Κύπρος με την εγκατάσταση μονάδας πυρόλυσης, βιομηχανικής κατηγορίας Σεβέζο, στην ευρύτερη Λεμεσό (την τουριστική μηχανή της Κύπρου)? Πριν εγκαταστήσουμε μονάδα διαχείρισης εύφλεκτων και δυσκολόσβηστων ελαστικών εν μέσω μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ασχολούνται με παραγωγή και συσκευασία τροφίμων (Δωδώνη, Παραδεισιώτης, Αυγουστίνος, ΛΟΕΛ, Wilton, κ.α.), σε απόσταση βολής από το φράγμα του Κούρρη, σχολεία, σπίτια και το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, πρέπει να σκεφτούμε. Τι κερδίζουμε?